SIPRI’nın raporuna göre, Cezayir, 2023 yılında askeri harcamalarını %76 artırarak 18,3 milyar dolara çıkardı. Bu artış, Avrupa’ya yapılan doğalgaz ihracatından elde edilen gelirlerin etkisiyle finanse edildi. Fas ile yaşanan jeopolitik gerilimler ve bölgesel tehditler ise bu yükselişte önemli rol oynadı.
Dr. Shady Ibrahim, Hindistan'ın Kızıldeniz ve Doğu Afrika bölgesindeki askeri ve jeopolitik stratejilerini Fokus+ için inceledi.
Bülent Tokgöz, İsrail ile Hamas arasında devam eden esir takası müzakereleri ve bu sürecin getirdiği çatışmaları Fokus+ için değerlendirdi.
ABD, Afrika’da yeni faaliyet merkezleri arayarak, Sahel ülkelerinden çekilmesi ve varlığının bu ülkelerdeki rejimler tarafından istenmemesi gibi zorlukların üstesinden gelmeye çalışıyor. Fildişi Sahili ülkesi, Batı Afrika’da artan Rus etkisine karşı koymak için potansiyel bir alternatif olarak ortaya çıkıyor.
Fatih Kocaibiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Yunanistan Başbakanı Miçotakis'i Ankara'da ağırlaması ve bu ziyaretin iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri nasıl etkilediğini Fokus+ için inceledi.
Türkiye, Hamas ve İsrail arasındaki müzakerelerde kritik bir aktör olarak yükseliyor. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşen Hamas heyetinin ziyareti, Ankara'nın arabuluculuk çabalarını güçlendiriyor.
Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç, Lübnan Şiilerinin siyasi ve dini lideri Hasan Nasrallah’ın, İran ve Suriye’nin askeri ve stratejik yardımlarıyla Orta Doğu’da önemli bir aktöre dönüşme sürecini Fokus+ için araştırdı.
Çadlılar, siyasi değişim ve gerilimlerin gölgesinde sandık başına gitti. Darbe sonrası gerçekleşen ilk seçim, uluslararası çatışmaların ve iç siyasi rekabetin kesişmesiyle dikkat çekiyor.
Batılı güçlerin geri çekilmesiyle oluşan güvenlik boşluğu, Sahel'de IŞİD'in artan tehdidini besliyor. Türkiye ise savunma sanayi iş birliği ve teknoloji transferiyle bölgede güçlü bir aktör olma yolunda ilerliyor.
Batı dünyasında gençler arasında Filistin lehinde artan protestolar ve İsrail'e yönelik sempatinin azalması, politik kimlik, sosyal medya etkisi ve etnik çeşitliliğin belirleyici rol oynadığı bir değişimi gösteriyor.
İsrail’deki ekonomi analistlerine göre, Türkiye’nin İsrail ile ticareti durdurma kararı, Tel Aviv’in sanayi ve ticaret sektörüne ciddi zararlar vermesi yönünde. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin kesilmesi, inşaat sektöründen gıda endüstrisine kadar geniş bir yelpazedeki ürünlerin fiyatlarını ve tedarikini etkilemekte.
İran ile Kuzey Kore arasında yaklaşık 45 yıldır süren yakın ilişkileri ve başta füze ve silahlanma faaliyetleri olmak üzere iş birliğinin tarihsel arka planını, Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç, Fokus+ için inceledi.
Irak, Türkiye ve Körfez ülkelerini birbirine bağlayacak olan Kalkınma Yolu Projesi'ne dair imzalanan mutabakat zaptıyla gündemde. Ancak Mübarek El-Kebir Limanı'nın projede yer almaması, Kuveyt'te tartışmalara yol açıyor.
Sudan’da devam eden iç savaşın birinci yılında, Sudan Ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmaların sona erdirilmesi umuduyla Cidde’de yapılacak müzakerelere dair beklentiler artıyor. Diplomatik çabalar ve uluslararası baskılar, savaşın taraflarını masaya oturtma yolunda önemli bir adım olarak görülüyor.
Katar, Ukrayna ve Rusya arasında sürdürdüğü arabuluculuk çabalarıyla çocukların güvenliğini sağlamak adına önemli adımlar atıyor. Yapılan anlaşmalar ve sağlanan destekler, çatışma bölgelerinde etkilenen ailelerin yeniden bir araya gelmesine ve çocukların yaşamlarını iyileştirmeye odaklanıyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve diğer üst düzey İsrailli yetkililer hakkında, Gazze’ye yönelik saldırılar ve insanlığa karşı işlenen suçlar bağlamında harekete geçebilir. UCM Savcısı Karim Khan’ın, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım iddiaları üzerine dava açma ihtimali artarken, Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) ihtiyati tedbir kararları ve siyasi baskılar ise bu süreci etkileyebilir.
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad es-Sani, Filipinler, Bangladeş ve Nepal'i ziyaret ederek bölgesel ilişkileri güçlendirdi ve ekonomik iş birliğini artırmak için çözüm odaklı görüşmeler gerçekleştirdi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Sina’nın kurtuluşunun 42. yıldönümünde yaptığı açıklamada, Filistinlilerin Sina dahil herhangi bir yere tercih edilmesini reddettiklerini ve Mısır’ın ulusal güvenliğini sağlamayı hedeflediğini vurguladı.
Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından hazırlanan ve Gazze’deki insan hakları ihlallerini detaylandıran “Gazze: İnsanlığın Felaketi Özel Raporu”, geniş bir uluslararası kitleye ulaştırılmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlara gönderildi. Rapor, İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği eylemlerin soykırım ve insanlığa karşı savaş suçları olarak nitelendirilmesine dair kanıtları içeriyor.
Columbia'dan Harvard'a, Amerika'nın dört bir yanındaki üniversitelerde Filistin'e destek gösterileri büyüyor. Üniversiteler kampüslerini kapatırken, öğrencilerin kararlılıkla sürdürdüğü destek gösterileri giderek güçleniyor.
Hamas'ın saldırısıyla başlayan Gazze savaşı, gölgede kalan Batı Şeria ve Kudüs'te İsrail'in hızla yükselen hak ihlalleriyle birlikte Filistinlilerin yaşamını tehdit ediyor. Arazilere el koyma, yerleşim yasallaştırma ve şiddetin artmasıyla bölgede gerilim artıyor.
İstanbul Gedik Üniversitesi'nden Dr. Selim Sezer'in analizine göre, Türkiye, Mısır ve Katar arasındaki yoğun diplomasi trafiği, İsrail'in Gazze'ye saldırılarının 200. gününde artan endişelerle birlikte bölgede barış arayışını hızlandırıyor. Hamas lideri İsmail Heniyye'nin Türkiye ziyareti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önemli mesajları, ateşkes ve insani yardım gibi konularda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nin eski senatörlerinden Joe Lieberman, uzun ve çalkantılı siyasi kariyeri boyunca sağlık reformundan ulusal güvenlik politikalarına kadar geniş bir yelpazede etkili olmuş, ancak özellikle Irak işgaline verdiği destekle tartışmalara yol açmış bir figür olarak tanınıyor.
İsrail Askeri İstihbarat Şefi Aharon Haliva, Hamas'ın beklenmedik saldırısının ardından istifa ettiğini duyurdu, istihbarat hatalarının sorumluluğunu ise ilk üstlenenler arasında yer aldı.
Ukrayna-Rusya savaşında, Avrupa Birliği'nin yetersiz desteği ve Amerika'nın politik belirsizliği, Ukrayna'nın savunma gücünü zorluyor. Rus saldırılarına karşı mücadelede Ukrayna'nın cephane ve asker eksikliği artarken, Avrupalı liderlerin verdiği sözlerin ardından beklenen destek hala gelmedi.
İngiltere’nin mültecileri sınır dışı etmek için üçüncü ülke arayışına dair bazı belgeler sızdırıldı. Söz konusu belgelere göre İngiltere, mültecileri Ruanda’nın yanında Ermenistan, Fildişi Sahili, Kostarika ve Botsvana’ya sınır dışı etmek için görüşmeler yürütüyor.
Son dönemde bölgede yükselen tansiyon, çevre ülkeleri, başta hava savunması olmak üzere tüm savunma yetilerini güçlendirmek için harekete geçirdi. Bölge ülkelerinde, gelecek dönem askeri harcamalara ayrılan kaynağın arttırılması konuşuluyor.
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Güçleri arasındaki savaş nedeniyle 15 bin kişi hayatını kaybetti ve sağlık sektörü tamamen çöktü. Uluslararası yardım kuruluşları, Sudan'ın gıda kıtlığı nedeniyle büyük bir açlık sorununun eşiğinde olduğuna dair uyarılarını yeniledi.
ABD, İngiltere ve Fransa orduları İran'a ait füzeleri ve insansız hava araçlarını engelledi. The New York Times’ın haberine göre ise Ukraynalılar, Rus hava saldırılarına karşı aynı desteğin verilmediğini söylüyor.
Kuveyt, parlamenter çoğulculuğun öncüsü olarak, 23 Ocak 1963’ten bu yana süregelen bir yasama geleneğine sahip. Bu perşembe günü yapılacak olan Ulusal Meclis seçimleri ise ülkenin siyasi istikrarını ve demokratik süreçlerini bir kez daha sınayacak.
Dağlık Karabağ, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan ve Ermenistan arasında uzun süredir anlaşmazlık konusu olan bir bölge. Bölgedeki çatışmanın temeli 20. yüzyılın başlarına, Sovyetler Birliği dönemine dayanıyor. Şimdi ise 2020 Karabağ Savaşı'nın ardından imzalanan ateşkes anlaşmasıyla birlikte, bölgedeki jeopolitik dinamiklerde yeni gelişmeler yaşanıyor. İran'ın Zengezur Koridoru'na karşı tutumu, bölgedeki stratejik dengeyi nasıl etkiliyor?
Sudan'da yaşanan çatışmaların yeni bir boyut kazandığı, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin lideri Hemedti'nin uluslararası alanda artan etkinliği ve Sudan ordusu komutanı El-Burhan'ın sert tavrı, ülkenin iç savaş riskini artırırken, uluslararası ilişkilerde de gerilim yaratıyor.
Sahil bölgesinde artan terör saldırıları ve askeri darbeler, Afrika'nın karşı karşıya olduğu ciddi güvenlik tehditlerini gözler önüne seriyor. Öte yandan, yüksek yoksulluk oranları ve etnik çatışmaların etkisiyle ortaya çıkan silahlı gruplar, bölgeyi istikrarsızlaştırıyor ve uluslararası güvenliği tehdit ediyor.
Bloomberg’in haberine göre, Yemen’deki Husiler, Çin ve Rusya ile yapılan görüşmeler sonucunda, bu ülkelerin gemilerine Kızıldeniz ve Aden Körfezi’nde saldırı düzenlemeyeceklerini taahhüt etti.
Kuzey Kore’nin son balistik füze denemeleri, bölgesel güvenlik ve uluslararası diplomasi açısından önemli bir gelişme olarak dikkat çekiyor. Geçmişten günümüze, Kuzey Kore’nin füze programının evrimi, askeri kapasitesini artırma çabalarını ve uluslararası toplumla olan gerilimli ilişkisini yansıtıyor.
Mısır’ın Kuzey Sina bölgesinde, IŞİD bağlantılı şüphelilere yönelik belirsiz kriterlerle af anlaşmaları yapılması, insan hakları kuruluşlarının endişelerini artırıyor. Yargısız infazlar ve sivillere yönelik katliamlarla suçlanan kişilerin akıbeti belirsizliğini korurken, Mısır makamları ulusal bir yargılama stratejisi geliştirme çağrılarıyla karşı karşıya.
Rus Orta Doğu uzmanı Nikolay Kozhanov’un çalışmasında ABD ve İngiltere, Fransa gibi Batılı güçler literatürde geniş yer tutarken, bilhassa Çin ve Rusya’nın bölgedeki rolüne değinen çalışmaların eksikliği dikkat çekiyor. Mehmet Akif Koç'un Fokus+ için yaptığı bu inceleme, Rusya'nın bölgedeki artan etkilerini ele alıyor.
Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri, Suriye krizinin başladığı 2011 yılından bu yana Suriye rejimine yönelik yaptırımları sıkılaştırdı ve yıllar içinde rejim, Suriye vatandaşları üzerindeki etkisini tersine çevirmeyi başardı.
Türkiye ile Libya arasındaki ilişkiler, enerji güvenliği ve bölgesel jeopolitik rekabet açısından önemli bir çıkarı temsil ediyor. Ankara'nın Libya'ya müdahalesi, istikrar ve diyalog ilkelerini savunarak bölgedeki etkisini güçlendirme çabalarını yansıtıyor.
Fransız Libération gazetesi, Lübnan Hizbullahı’nın uzun süredir Kuzey Kore’nin sağladığı teknikler ve İran’ın yardımıyla hazırladığı tünelleri yeniden gündeme taşıdı.
Rusya'nın Afrika'daki nüfuzunu genişletmek amacıyla kurduğu Wagner grubunun yerini alacak "Afrika Lejyonu" faaliyete geçiyor. Rusya'nın Afrika'daki askeri varlığı ve etkisi üzerinde önemli bir dönemeç olarak değerlendirilen bu gelişme, bölgedeki dengeyi değiştirebilir.
Sudan'da yaşanan iç çatışma, Hızlı Destek Kuvvetleri ile Sudan Ordusu arasındaki entegrasyon anlaşmazlığına dayanıyor. Siyasi gerginlik, ülkenin istikrarını tehdit ederken, uluslararası müdahale ve diplomatik çabalar süreci yönlendirmeye çalışıyor.
Türkiye ve İran, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına karşı benzer tepkiler geliştirerek savaş suçlarını kınadılar. İki ülke arasındaki tarihsel bağlar, bölgesel meselelerde daha fazla uzlaşma ve iş birliği için bir zemin oluşturuyor.
Aksa Tufanı'nın patlak vermesi ve Gazze'deki çatışmalarla, Rusya, Orta Doğu’da çok daha etkili roller üstlenmeye çalışıyor. Putin'in açıklamaları ve Güvenlik Konseyi'ndeki karar süreci, bölgedeki Rus stratejisinin odak noktalarını belirliyor.
Orta Doğu’nun kadim kültür havzalarından Suriye, 2011 yılından itibaren acımasız bir iç savaşın pençesine düştü. Sivil bir protestoyla başlayan, rejimin sert karşılık vermesiyle tırmanan ve bölgesel/uluslararası güçlerin müdahil olmasıyla birlikte hızla iç savaşa dönüşen bu sürecin sonunda milyonlarca insan sığınmacı oldu. Suriye’nin bu hale gelmesinde başlıca aktör konumunda olan isimse devlet başkanı Beşşar Esad. Peki kimdir Beşşar Esad? Bir dönemin bölgedeki korku figürlerinden Hafız Esad’ın, babasından bile daha inatçı ve kanlı bir diktatörlük kuran oğlunun kariyer yolculuğu nasıl başladı ve ilerliyor?
ABD'nin Orta Doğu'daki varlığına ilişkin tartışmalar, güvenlik ve maliyet dengesini mercek altına alıyor. Uzmanlar, Amerika'nın bölgedeki askeri mevcudiyetinin caydırıcılığı mı, yoksa izolasyonun mu daha uygun olduğunu değerlendiriyor.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya Gazze’deki savaşı durdurması için baskı yapıyor. Öte yandan, Biden iki devletli bir çözüm istiyor, Netanyahu ise Gazze’yi elinde tutmakta ısrar ediyor.
Türkiye, bölgesel barış ve istikrarı güçlendirmek ve deniz kaynaklarını korumak amacıyla Somali ve Cibuti ile on yıllık savunma ve iş birliği anlaşmaları imzaladı. Bu anlaşmalar, Türkiye’nin Afrika Boynuzu’ndaki stratejik varlığını artıracak.
Geçtiğimiz aylarda Filistin direnişi, İsrail işgal güçlerinin Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaş sırasında İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait insansız hava araçlarını düşürmeyi başardığını duyurdu.
Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva'nın İsrail'e yönelik sert eleştirileri, ülkenin İsrail ile ilişkilerini kesme kararı almasına yol açıyor. Öte yandan, Latin Amerika'da Filistin'e destek artarken, bölgedeki gerilim tırmanıyor.
Eski Filistin Yönetimi lideri Muhammed Dahlan, Gazze'nin geleceğine dair Arap liderler arasında yeni bir planın müzakerelerinin yapıldığını açıkladı. Plana göre, Gazze'nin yeniden inşası ve bağımsız bir liderin otoritesine devri öngörülüyor.
Yaklaşık 10 senedir sallantıda olan Türkiye-Mısır ilişkileri geçtiğimiz birkaç senedir normalleşme yoluna girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çarşamba günü, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi’nin daveti üzerine Kahire’ye düzenleyeceği ziyaret ile iki ülke arasında belli başlı konularda anlaşmalar yapılması bekleniyor. Peki, iki ülke arasındaki ilişkilerin seyrini etkileyen faktörler neler?
Türkiye ve Mısır cumhurbaşkanları arasındaki görüşme masasında Sudan ve Libya krizi gibi bir dizi ortak bölgesel dosyanın yanı sıra her iki taraf için de büyük önem taşıyan Doğu Akdeniz dosyası ve Gazze'deki savaşı durdurmak için ne gibi ortak önlemler alabilecekleri bulunuyor.
İletişim Başkanlığı duyurdu: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 12-13 Şubat'ta Birleşik Arap Emirlikleri’ne, 14 Şubat'ta ise Mısır'a resmi ziyarette bulunacak. Öte yandan Dubai'deki Dünya Hükümetler Zirvesi'nde ana konuşmacı olarak yer alacak olan Erdoğan, aynı zamanda bölgesel iş birliği ve küresel meseleler üzerine ikili görüşmelerde bulunacak.
Körfez Arap ülkeleri, kendi tarihi geleneklerine göre farklı veraset sistemleriyle yönetiliyor. Bu sistemler, ülkelerin siyasi istikrarını ve bölgesel rolünü etkiliyor.
Suriye’ye yapılan uluslararası yardımların azalması ve Dünya Gıda Programı’nın yardımları tamamen durdurması sebebiyle DAİŞ ve PYD gibi örgütler para karşılığı daha fazla insanı saflarına katarken uyuşturucu sorunu gün geçtikçe büyüyor.
Hint tanrısı Ram, bir zamanlar doğruluk ve adaletin simgesi iken, bugünün Hindistan'ında siyasi bir ikon haline gelmiş durumda.
İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlattığı Gazze saldırıları, Arap ülkeleri ile İsrail arasındaki normalleşme sürecini durdurdu. Saldırılarda binlerce Filistinli hayatını kaybederken, Arap halkı Filistin davasına destek verdi.
Tunus, 25 Temmuz 2021'de yaşanan anayasa feshi ve “olağanüstü tedbirlerin” ardından siyasi arenada yaşadığı krizin yanı sıra, ekonomik sıkıntılarla boğuşuyor.
Suudi Arabistan, 2030 Vizyonu kapsamında Afrika kıtasına yatırım yapmayı ve iş birliğini artırmayı hedefliyor. Riyad, 50’den fazla Afrikalı liderin katıldığı tarihi bir zirveye ev sahipliği yaptı ve iki taraf arasında çok sayıda anlaşma imzaladı.
Lübnan, Cumhurbaşkanı Michel Aoun'un görev süresinin sona ermesinin ardından üç yıldır yeni bir cumhurbaşkanı seçemiyor. Siyasi çıkmaz, ülkede belirsizliği artırıyor ve Temsilciler Meclisi, görüş ayrılıkları nedeniyle uzlaşma sağlayamıyor.
İsrail’in Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta düzenlediği hava saldırısında Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri ve arkadaşları hayatını kaybetti.
Abdülfettah El Sisi'nin 2030'a kadar sürecek üçüncü başkanlık dönemi, Mısır'ı siyasi, ekonomik ve sosyal krizlerin ortasında bırakıyor.
Libya, 17 Şubat 2011 devriminden bu yana yaşadığı siyasi karışıklıklarla mücadele ederken, son dönemdeki seçim belirsizliği ve dış müdahaleler krizi derinleştiriyor.